Yeni Çağ Avrupa Tarihi (1453-1789)

Yeni Çağ Avrupa Tarihi, 1453 yılında Bizans İmparatorluğu'nun son bulmasıyla Orta Çağ'ın son bulduğu ve modern Avrupa'nın şekillenmeye başladığı bir dönemi kapsar. Bu dönem, 1789’daki Fransız Devrimi’ne kadar olan süreci içerir ve Avrupa'daki sosyal, politik, ekonomik ve kültürel değişimlerin hızla yaşandığı bir zaman dilimidir.

 

1. Rönesans ve Reform (1453-1600):

• Rönesans (14.-17. yüzyıl):
  • Tanım: Rönesans, "yeniden doğuş" anlamına gelir ve Orta Çağ'ın karanlığından sonra sanat, bilim ve düşünce alanında bir uyanışı ifade eder.
  • Başlangıç: Rönesans’ın merkezi İtalya'dır. Floransa, Roma ve Venedik gibi şehirlerde ortaya çıkmıştır.
  • Sanat ve Edebiyat: Leonardo da Vinci, Michelangelo ve Raphael gibi sanatçılar dönemin önde gelen isimlerindendir. Edebiyat alanında Dante, Petrarca ve Boccaccio'nun eserleri önemlidir.
  • Bilim ve Felsefe: Nicolaus Copernicus'un heliosantrik evren modeli, Galileo Galilei'nin astronomik gözlemleri ve Francis Bacon'un bilimsel yöntemi dönemin bilimsel yeniliklerindendir.
• Reform (16. yüzyıl):
  • Nedenler: Kilisenin yozlaşması, yüksek vergi politikaları ve dini uygulamalardaki bozulmalar reform hareketlerine neden olmuştur.
  • Başlıca Şahıslar:
    • Martin Luther: 1517'de Wittenberg Kapısı'na 95 Tez'i asarak Protestan Reformu'nu başlattı. Katolik Kilisesi'nin uygulamalarını eleştirdi.
    • Jean Calvin: Reform hareketini destekleyen bir diğer önemli figürdür. Calvinizm, özellikle İsviçre ve Fransa'da etkili oldu.
  • Sonuçlar: Reform hareketleri Avrupa'da Protestan ve Katolik olarak iki ana mezhebin oluşmasına yol açtı. Bu hareketler aynı zamanda siyasi ve toplumsal değişimlere de zemin hazırladı.

2. Keşifler Çağı ve Kolonizasyon (15.-17. yüzyıl):

• Keşifler ve Deneyimler:
  • Cristof Colombus (1492): Yeni Dünya’ya ulaşarak Amerika kıtasının keşfine öncülük etti.
  • Vasco da Gama (1498): Hindistan’a deniz yoluyla ulaşarak Avrupa'nın Asya ile doğrudan ticaret yapmasını sağladı.
  • Ferdinand Magellan (1519-1522): Dünyayı dolaşarak dünya üzerindeki büyüklük ve biçim hakkında bilgi sağladı.
• Kolonizasyon ve Ticaret:
  • İspanyol ve Portekiz Kolonileri: Amerika'da geniş topraklar kazandılar. Bu dönem, şeker, altın ve gümüş gibi değerli madenlerin Avrupa'ya taşınmasına neden oldu.
  • Avrupa’nın Ekonomik Kazançları: Keşifler, Avrupa’nın ekonomik, kültürel ve stratejik olarak genişlemesine katkıda bulundu.

3. Mutlak Monarşi ve Feodalizmin Sonu (17.-18. yüzyıl):

• Mutlak Monarşi:
  • Tanım: Mutlak monarşi, kralın tüm siyasi gücü elinde tuttuğu yönetim biçimidir. Bu dönemde birçok Avrupa ülkesinde mutlak monarşi egemendi.
  • Örnekler:
    • Fransa: Louis XIV (Güneş Kral) mutlak monarşinin en belirgin örneklerinden biridir. Versailles Sarayı’nı inşa ederek kraliyet gücünü simgelemiştir.
    • İspanya: Felipe II, geniş bir imparatorluğun başındaydı ve mutlak monarşiyi uyguladı.
• Feodalizmin Çöküşü:
  • Nedenler: Ticarete dayalı ekonominin büyümesi, kentlerin güçlenmesi ve merkeziyetçi yönetimlerin ortaya çıkması feodalizmin sona ermesine neden oldu.
  • Sonuçlar: Feodal sistemin sona ermesi, burjuva sınıfının güçlenmesine ve modern devlet yapılarının oluşmasına zemin hazırladı.

4. Aydınlanma Çağı ve Toplumsal Değişim (18. yüzyıl):

• Aydınlanma Çağı:
  • Tanım: Aydınlanma Çağı, akıl ve bilimin ön planda olduğu, geleneksel düşünce ve dogmalara karşı çıkılan bir dönemdir.
  • Önemli Düşünürler:
    • Voltaire: Din ve mutlak monarşi eleştirmeni, özgürlük ve hoşgörü savunucusu.
    • Jean-Jacques Rousseau: Toplum sözleşmesi ve eşitlik üzerine yazılar yazdı.
    • John Locke: Doğal haklar ve hükümetin rolü üzerine fikirler geliştirdi.
• Fransız Devrimi (1789):
  • Nedenler: Sosyal eşitsizlikler, ekonomik krizler ve siyasi baskılar Fransız Devrimi’ne yol açtı.
  • Olaylar: 1789’da Bastille Hapishanesi'nin basılması ve ardından gelen toplumsal değişimler, monarşinin sona ermesi ve Cumhuriyet’in kurulması.
  • Sonuçlar: Fransız Devrimi, Avrupa'da siyasi ve toplumsal değişimlerin yayılmasına neden oldu, modern demokratik ve hukuk devletlerinin temellerini attı.

 

Önemli Etkiler ve Değişimler:

1. Siyasi Değişim:
   • Yeni Çağ, mutlak monarşilerden anayasal monarşilere ve cumhuriyetlere geçişle karakterizedir.
   • Aydınlanma düşünceleri, demokrasi ve insan hakları gibi kavramların gelişimine önayak oldu.
2. Ekonomik Değişim:
   • Keşifler ve kolonizasyon, Avrupa'nın ekonomik yapısını köklü şekilde değiştirdi, ticaret yolları ve ticaret şehirlerinin önemini artırdı.
3. Toplumsal Değişim:
   • Feodalizmin sona ermesi, burjuvazi sınıfının yükselmesi ve toplumsal eşitsizliklerin sorgulanması.
4. Bilim ve Teknoloji:
   • Bilimsel devrimler ve keşifler, Avrupa'nın bilimsel ve teknolojik bilgi birikimini artırdı, modern bilimin temelleri atıldı.

 

Örnek Sorular ve Çözümleri

Soru 1:

Soru: Rönesans'ın doğduğu ve en fazla gelişim gösterdiği ülke aşağıdakilerden hangisidir?

a) Fransa
b) İngiltere
c) İtalya
d) Almanya

Çözüm: Rönesans, özellikle İtalya'da başlamış ve gelişmiştir. Bu nedenle doğru cevap c) İtalyadır.

 

Soru 2:

Soru: Martin Luther'in 1517'de Wittenberg Kapısı'na astığı ve Katolik Kilisesi'ni eleştirdiği metin nedir?

a) Kanunname
b) 95 Tez
c) Toplum Sözleşmesi
d) Ekim Devrimi

Çözüm: Martin Luther'in 1517'de Wittenberg Kapısı'na astığı ve Katolik Kilisesi'ni eleştirdiği metin 95 Tez'dir. Bu nedenle doğru cevap b) 95 Tezdir.

 

Soru 3:

Soru: Keşifler Çağı'nda Hindistan'a deniz yoluyla ulaşan kaşif kimdir?

a) Vasco da Gama
b) Cristof Colombus
c) Ferdinand Magellan
d) Hernán Cortés

Çözüm: Hindistan’a deniz yoluyla ulaşan kaşif Vasco da Gama'dır. Bu nedenle doğru cevap a) Vasco da Gamadır.

 

Soru 4:

Soru: Fransız Devrimi sırasında Bastille Hapishanesi’nin basıldığı tarih nedir?

a) 1789
b) 1776
c) 1793
d) 1804

Çözüm: Fransız Devrimi sırasında Bastille Hapishanesi 14 Temmuz 1789’da basılmıştır. Bu nedenle doğru cevap a) 1789dur.