Kurtuluş Savaşına Hazırlık Dönemi

Kurtuluş Savaşı'na Hazırlık Dönemi, Mondros Ateşkesi'nin imzalanmasının ardından Türk milletinin bağımsızlık ve egemenlik mücadelesine başladığı süreci kapsar. Bu dönem, Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde yürütülen stratejik planlamalar ve yapılan kongrelerle şekillenmiştir.

Mustafa Kemal'in Samsun'a Çıkışı (19 Mayıs 1919): Mustafa Kemal, İstanbul Hükümeti tarafından 9. Ordu Müfettişi olarak görevlendirilmiş ve Samsun'a gönderilmiştir. Bu görev, ona Anadolu'da direnişi örgütleme fırsatı vermiştir. Samsun'a çıkışı, Kurtuluş Savaşı'nın fiili başlangıcı kabul edilir.

Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919): Mustafa Kemal ve arkadaşları tarafından yayımlanan bu genelge, Milli Mücadele'nin temel ilkelerini belirlemiştir. Genelgede, vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğu belirtilmiş ve ulusal egemenliğin sağlanması gerektiği vurgulanmıştır.

Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919): Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından düzenlenen bu kongre, bölgesel bir kongre olmasına rağmen ulusal kararlar almıştır. Kongrede alınan kararlar şunlardır:

• Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz.
• İşgallere karşı milli iradeye dayalı bir direniş gösterilecektir.
• Manda ve himaye kabul edilemez.
• Geçici bir hükümet kurulacaktır.

Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919): Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri tarafından düzenlenen bu kongre, Milli Mücadele'nin bütün Anadolu'da örgütlenmesini sağlamıştır. Sivas Kongresi'nde alınan kararlar şunlardır:

• Erzurum Kongresi kararları aynen kabul edilmiştir.
• Bütün cemiyetler, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirilecektir.
• İrade-i Milliye gazetesi çıkarılacak ve Milli Mücadele'yi destekleyecektir.

 

Amasya Görüşmeleri (20-22 Ekim 1919): Mustafa Kemal ile İstanbul Hükümeti temsilcileri arasında yapılan bu görüşmelerde, Milli Mücadele'nin İstanbul Hükümeti tarafından da desteklenmesi gerektiği belirtilmiştir. Görüşmelerde, Sivas Kongresi kararlarının bir kısmı kabul edilmiştir.

Temsil Heyeti'nin Ankara'ya Gelmesi (27 Aralık 1919): Mustafa Kemal ve Temsil Heyeti, Sivas'tan Ankara'ya gelmiş ve Ankara, Milli Mücadele'nin merkezi haline gelmiştir. Ankara, coğrafi konumu ve haberleşme imkanları nedeniyle stratejik bir öneme sahiptir.

Son Osmanlı Mebusan Meclisi ve Misak-ı Milli (28 Ocak 1920): Son Osmanlı Mebusan Meclisi, İstanbul'da toplanmış ve Misak-ı Milli'yi kabul etmiştir. Misak-ı Milli, vatanın bütünlüğünü ve bağımsızlığını savunan altı maddelik bir bildirgedir. Bu bildiri, Milli Mücadele'nin siyasi manifestosu olarak kabul edilir.

İstanbul'un İşgali (16 Mart 1920): İtilaf Devletleri, İstanbul'u işgal etmiş ve Meclis-i Mebusan'ı kapatmıştır. Bu olay, Ankara'da Büyük Millet Meclisi'nin açılmasını hızlandırmıştır.

TBMM'nin Açılması (23 Nisan 1920): Ankara'da toplanan Büyük Millet Meclisi, Milli Mücadele'nin yönetim merkezi olmuştur. TBMM, tam bağımsızlık ilkesine dayanarak ülkeyi yönetmeye başlamış ve Kurtuluş Savaşı'nın askeri ve siyasi kararlarını almıştır.

 

Hap Bilgiler

• Samsun'a Çıkış: Mustafa Kemal, Samsun'a çıkarak Milli Mücadele'nin fiili başlangıcını yapmıştır.
• Amasya Genelgesi: Milli Mücadele'nin temel ilkelerini belirlemiştir.
• Erzurum Kongresi: Milli sınırlar içinde vatanın bölünmezliği ve manda ve himayenin kabul edilemeyeceği kararlarını almıştır.
• Sivas Kongresi: Milli Mücadele'nin bütün Anadolu'da örgütlenmesini sağlamıştır.
• Misak-ı Milli: Vatanın bütünlüğünü ve bağımsızlığını savunan altı maddelik bir bildirgedir.
• TBMM'nin Açılması: Milli Mücadele'nin yönetim merkezi olmuştur.

 

Tablo: Kurtuluş Savaşı'na Hazırlık Dönemi Olayları

Tarih	Olay	Açıklama
19 Mayıs 1919	Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı	Milli Mücadele'nin fiili başlangıcı
22 Haziran 1919	Amasya Genelgesi	Milli Mücadele'nin temel ilkeleri belirlendi
23 Temmuz 1919	Erzurum Kongresi	Milli sınırlar ve manda kabul edilmedi
4 Eylül 1919	Sivas Kongresi	Milli Mücadele'nin örgütlenmesi
20 Ekim 1919	Amasya Görüşmeleri	Milli Mücadele'nin İstanbul Hükümeti tarafından da kabulü
27 Aralık 1919	Temsil Heyeti'nin Ankara'ya gelmesi	Ankara, Milli Mücadele'nin merkezi oldu
28 Ocak 1920	Misak-ı Milli'nin kabulü	Vatanın bütünlüğü ve bağımsızlığı savunuldu
16 Mart 1920	İstanbul'un işgali	Meclis-i Mebusan kapatıldı
23 Nisan 1920	TBMM'nin açılması	Milli Mücadele'nin yönetim merkezi

 

 

Örnek Sorular ve Çözümleri

1. Amasya Genelgesi'nde belirtilen temel ilkelerden biri değildir?
   • A) Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir.
   • B) Ulusal egemenlik sağlanmalıdır.
   • C) Manda ve himaye kabul edilmelidir.
   • D) Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

Cevap: C) Manda ve himaye kabul edilmelidir
Açıklama: Amasya Genelgesi'nde manda ve himaye kesinlikle reddedilmiştir.

2. Erzurum Kongresi'nde alınan kararlardan biri değildir?
   • A) Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz.
   • B) Manda ve himaye kabul edilemez.
   • C) Geçici bir hükümet kurulacaktır.
   • D) Anadolu'nun her bölgesi kendi başına bağımsız olmalıdır.

Cevap: D) Anadolu'nun her bölgesi kendi başına bağımsız olmalıdır
Açıklama: Erzurum Kongresi'nde milli sınırlar içinde vatanın bir bütün olduğu ve bağımsızlığın sağlanması gerektiği vurgulanmıştır.

3. Misak-ı Milli'nin kabul edildiği meclis hangisidir?
   • A) Son Osmanlı Mebusan Meclisi
   • B) Erzurum Kongresi
   • C) Sivas Kongresi
   • D) TBMM

Cevap: A) Son Osmanlı Mebusan Meclisi
Açıklama: Misak-ı Milli, son Osmanlı Mebusan Meclisi tarafından 28 Ocak 1920'de kabul edilmiştir.

4. TBMM'nin açılması hangi olayın sonucudur?
   • A) Sivas Kongresi'nin yapılması
   • B) Amasya Genelgesi'nin yayımlanması
   • C) İstanbul'un işgali ve Meclis-i Mebusan'ın kapatılması
   • D) Erzurum Kongresi'nin yapılması

Cevap: C) İstanbul'un işgali ve Meclis-i Mebusan'ın kapatılması
Açıklama: İstanbul'un işgali ve Meclis-i Mebusan'ın kapatılması, TBMM'nin Ankara'da toplanmasına neden olmuştur.