2. TBMM Dönemi ve Çok Partili Hayata Geçiş

II. TBMM Dönemi (1923-1927):

1. II. TBMM'nin Açılması (11 Kasım 1923):
   • Açılış: II. Türkiye Büyük Millet Meclisi, 11 Kasım 1923’te açıldı. Bu meclis, Lozan Antlaşması'nın onaylanması ve Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte Türkiye'nin yeni siyasi yapısının oluşturulmasında önemli bir rol oynadı.
   • Cumhuriyet’in İlanı: 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilan edilmesinin ardından II. TBMM, bu yeni yönetim sistemini benimseyerek gerekli yasaları çıkardı.
2. II. TBMM’nin Görev ve Faaliyetleri:
   • Lozan Antlaşması’nın Onaylanması: II. TBMM, Lozan Barış Antlaşması’nı 23 Ağustos 1923 tarihinde onayladı. Bu antlaşma, Türkiye'nin uluslararası alandaki sınırlarını ve bağımsızlığını tescilledi.
   • Anayasa Değişiklikleri: 1924 Anayasası, II. TBMM döneminde kabul edildi. Bu anayasa, Türkiye'nin hukuk sisteminde köklü değişiklikler ve modernleşme sürecinin temellerini attı.
3. Devlet Yapısındaki Değişiklikler:
   • Sosyal ve Hukuk Reformları: II. TBMM, birçok sosyal ve hukuk reformunu yürürlüğe koydu. Eğitim reformları, kadın hakları ve hukuk sistemindeki yenilikler bu dönemin önemli özelliklerindendir.
   • Şeriat Mahkemelerinin Kapatılması: 1924’te yapılan reformlarla birlikte şeriat mahkemeleri kaldırıldı ve yerine laik hukuk sistemine geçildi.
4. İkinci Dönem (1927-1931):
   • Siyasi İstikrarın Sağlanması: Bu dönemde, Türkiye'de siyasi istikrar sağlanmaya çalışıldı. Ancak, siyasi muhalefet ve ekonomik sorunlar zaman zaman gerilimler yarattı.
   • Ekonomik Reformlar: Ekonomik kalkınma ve sanayileşme alanında çeşitli reformlar gerçekleştirildi. Türkiye'nin ekonomik bağımsızlığını güçlendirme amacı güdüldü.

 

Çok Partili Hayata Geçiş:

1. Tek Parti Dönemi:
   • Cumhuriyet Halk Partisi (CHP): Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında tek parti olarak iktidarda olan CHP, siyasi hayatı yönlendirdi. Tek parti dönemi, ülkenin yeni kurulan devlet yapısının stabilizasyonunu amaçladı.
2. İlk Muhalefet Partisi:
   • Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF): 1930’da kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası, Türkiye'de ilk çok partili deneyim olarak değerlendirildi. Ancak, kısa süre içinde kapatıldı.
   • Fırkanın Kapatılması: SCF’nin kısa sürede kapatılmasının ardından Türkiye, tekrar tek parti yönetimi altında devam etti.
3. Çok Partili Sisteme Geçiş:
   • DP’nin Kuruluşu: 1946’da Demokrat Parti (DP) kuruldu ve Türkiye’de çok partili sisteme geçişin önünü açtı. DP, 1950 seçimlerinde iktidara gelerek CHP’nin uzun süren tek parti yönetimine son verdi.

 

Hap Bilgiler

• II. TBMM'nin Açılışı: 11 Kasım 1923
• Cumhuriyet’in İlanı: 29 Ekim 1923
• Lozan Antlaşması'nın Onaylanması: 23 Ağustos 1923
• 1924 Anayasası: II. TBMM döneminde kabul edildi
• Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın Kuruluşu: 1930
• Demokrat Parti'nin Kuruluşu: 1946

 

Tablo: II. TBMM Dönemi ve Çok Partili Hayata Geçiş

Tarih	Olay	Açıklama
11 Kasım 1923	II. TBMM'nin Açılışı	Yeni meclisin açılışı, Cumhuriyet'in ilanı
29 Ekim 1923	Cumhuriyet’in İlanı	Türkiye Cumhuriyeti'nin ilanı
23 Ağustos 1923	Lozan Antlaşması'nın Onaylanması	Türkiye'nin uluslararası bağımsızlığının tescili
1924	1924 Anayasası	Türkiye'nin ilk sivil anayasası
1930	Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın Kuruluşu	Türkiye'de ilk çok partili deneyim
1946	Demokrat Parti'nin Kuruluşu	Çok partili sisteme geçişin başlangıcı

 

 

Örnek Sorular ve Çözümleri

1. II. TBMM’nin açılış tarihi nedir?
   • A) 29 Ekim 1923
   • B) 23 Ağustos 1923
   • C) 11 Kasım 1923
   • D) 1 Mart 1924

Cevap: C) 11 Kasım 1923
Açıklama: II. Türkiye Büyük Millet Meclisi 11 Kasım 1923 tarihinde açılmıştır.

 

2. Cumhuriyet’in ilan edildiği tarih nedir?
   • A) 11 Kasım 1923
   • B) 29 Ekim 1923
   • C) 1 Mart 1924
   • D) 23 Ağustos 1923

Cevap: B) 29 Ekim 1923
Açıklama: Cumhuriyet, 29 Ekim 1923 tarihinde ilan edilmiştir.

 

3. Serbest Cumhuriyet Fırkası hangi yılda kuruldu?
   • A) 1923
   • B) 1927
   • C) 1930
   • D) 1946

Cevap: C) 1930
Açıklama: Serbest Cumhuriyet Fırkası, 1930 yılında kuruldu.

 

4. Demokrat Parti ne zaman kuruldu?
   • A) 1923
   • B) 1930
   • C) 1946
   • D) 1950

Cevap: C) 1946
Açıklama: Demokrat Parti, çok partili sisteme geçişin başlangıcı olarak 1946 yılında kurulmuştur.