Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası

Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası:

Mustafa Kemal Atatürk'ün liderliğinde yürütülen Türk dış politikası, ülkenin uluslararası alanda bağımsızlığını ve güvenliğini sağlamak, ekonomik kalkınmayı desteklemek ve uluslararası ilişkilerde Türkiye'nin saygınlığını artırmak amacıyla şekillendirilmiştir. Bu dönemde uygulanan dış politikaların temel ilkeleri ve stratejileri şunlardır:

1. Savaşsız ve Barışçıl Politika:
   • Tanım: Türkiye, savaşsız bir dış politika izleyerek, komşu ülkelerle barışçıl ilişkiler geliştirmeyi ve savaş riskini minimize etmeyi hedeflemiştir.
   • Uygulama: Atatürk'ün barışçıl dış politikası, Lozan Antlaşması ve diğer uluslararası anlaşmalarla desteklenmiştir. Türkiye, savaşları ve çatışmaları önlemek için diplomatik yolları tercih etmiştir.
2. Yurtta Sulh, Cihanda Sulh:
   • Tanım: Atatürk’ün bu ilkesi, içerde ve dışarıda barışın sağlanmasını öngörür. Türkiye'nin ulusal güvenliğini ve iç huzurunu korurken, uluslararası ilişkilerde de barışçıl bir tutum sergilemiştir.
   • Uygulama: Türkiye, komşu ülkelerle dostane ilişkiler kurarak ve uluslararası sorunlarda tarafsızlık ilkesini benimseyerek bu ilkeye uygun bir dış politika izlemiştir. Bu anlayış, ülkenin askeri müdahalelerden kaçınmasını sağlamıştır.
3. Misak-ı Milli:
   • Tanım: Misak-ı Milli, Türk milletinin milli sınırlarını ve egemenliğini korumayı hedefleyen bir ilkedir. Bu ilke, bağımsızlık mücadelesinin temel taşlarından biridir.
   • Uygulama: Atatürk, Misak-ı Milli sınırlarını koruma ve bu sınırlar içindeki hakları savunma konusunda kararlı bir tutum sergilemiştir. Lozan Antlaşması ile bu sınırların uluslararası alanda tanınması sağlanmıştır.
4. Lozan Antlaşması ve Uluslararası Tanınma:
   • Tanım: Lozan Antlaşması, Türkiye Cumhuriyeti'nin uluslararası alanda bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü kabul ettiren bir anlaşmadır.
   • Uygulama: 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Antlaşması, Türkiye'nin bağımsızlığını ve sınırlarını uluslararası düzeyde tanımış, aynı zamanda ülkenin dış politikadaki bağımsızlık mücadelesinin başarıyla sonuçlanmasını sağlamıştır.
5. Kapitülasyonların Kaldırılması:
   • Tanım: Kapitülasyonlar, Osmanlı döneminde yabancı ülkelere verilen ayrıcalıklardır. Bu ayrıcalıklar, Türkiye Cumhuriyeti'nin egemenliğine zarar veriyordu.
   • Uygulama: Atatürk, kapitülasyonları kaldırarak, Türkiye'nin ekonomik ve hukuki bağımsızlığını yeniden kazandırmıştır. Bu, Türkiye'nin egemenlik haklarını ve uluslararası alandaki saygınlığını artırmıştır.
6. Komşu Ülkelerle İyi İlişkiler:
   • Tanım: Türkiye, komşu ülkelerle barışçıl ve dostane ilişkiler kurmayı hedeflemiştir.
   • Uygulama: Türkiye, komşu ülkelerle çeşitli anlaşmalar yapmış, sınır sorunlarını diplomatik yollarla çözmeye çalışmıştır. Bu çabalar, bölgesel istikrarı ve Türkiye'nin uluslararası ilişkilerdeki olumlu imajını güçlendirmiştir.

 

Hap Bilgiler

• Yurtta Sulh, Cihanda Sulh: İç ve dış barışın sağlanması.
• Misak-ı Milli: Türk milletinin milli sınırlarını ve egemenliğini koruma ilkesi.
• Lozan Antlaşması: Türkiye'nin bağımsızlığını ve sınırlarını uluslararası alanda tanıyan anlaşma.
• Kapitülasyonların Kaldırılması: Yabancı ülkelere verilen ayrıcalıkların sona erdirilmesi.
• Komşu Ülkelerle İyi İlişkiler: Barışçıl ve dostane komşuluk ilişkileri.

 

Tablo: Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası

Politika İlkesi	Tanım	Uygulama
Barışçıl Politika	Savaşsız bir dış politika izleme	Lozan Antlaşması, diplomatik yolların tercih edilmesi
Yurtta Sulh, Cihanda Sulh	İç ve dış barışın sağlanması	Tarafsızlık ve dostane ilişkiler
Misak-ı Milli	Milli sınırların ve egemenliğin korunması	Lozan Antlaşması ile sınırların tanınması
Lozan Antlaşması	Türkiye'nin bağımsızlık ve sınırlarının kabulü	24 Temmuz 1923 imzalanan anlaşma
Kapitülasyonların Kaldırılması	Yabancı ülkelere verilen ayrıcalıkların sona erdirilmesi	Ekonomik ve hukuki bağımsızlık sağlanması
Komşu Ülkelerle İyi İlişkiler	Barışçıl ve dostane komşuluk ilişkileri	Sınır anlaşmaları ve diplomatik çözümler

 

 

Örnek Sorular ve Çözümleri

1. Atatürk’ün "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh" ilkesinin temel amacı nedir?
   • A) İç ve dış barışı sağlamak
   • B) Ekonomik bağımsızlığı artırmak
   • C) Savaşları teşvik etmek
   • D) Dini inançların devlet politikalarını etkilemesini sağlamak

Cevap: A) İç ve dış barışı sağlamak
Açıklama: Bu ilke, hem ülke içinde hem de uluslararası düzeyde barışın sağlanmasını hedefler.

2. Lozan Antlaşması hangi tarihte imzalanmıştır?
   • A) 1 Kasım 1922
   • B) 29 Ekim 1923
   • C) 24 Temmuz 1923
   • D) 1 Kasım 1928

Cevap: C) 24 Temmuz 1923
Açıklama: Lozan Antlaşması, 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanmıştır.

3. Atatürk’ün kapitülasyonları kaldırma kararının amacı nedir?
   • A) Türkiye'nin ekonomik ve hukuki bağımsızlığını sağlamak
   • B) Savaşları teşvik etmek
   • C) Yabancı ülkelerin ekonomik alanda daha fazla rol oynamasını sağlamak
   • D) Uluslararası alanda Türkiye'nin saygınlığını azaltmak

Cevap: A) Türkiye'nin ekonomik ve hukuki bağımsızlığını sağlamak
Açıklama: Kapitülasyonlar, Türkiye'nin egemenliğine zarar veriyordu ve kaldırılması ekonomik ve hukuki bağımsızlığı sağladı.

4. Misak-ı Milli ilkesinin temel hedefi nedir?
   • A) Türkiye'nin sınırlarını ve egemenliğini korumak
   • B) Uluslararası savaşları teşvik etmek
   • C) İç barışı sağlamak
   • D) Ekonomik bağımsızlığı azaltmak

Cevap: A) Türkiye'nin sınırlarını ve egemenliğini korumak
Açıklama: Misak-ı Milli, milli sınırları ve egemenliği koruma ilkesidir.