Fiiller

Fiiller, dilde eylem, oluş, durum veya hareket ifade eden kelimelerdir. Fiiller cümlede özne tarafından gerçekleştirilen eylemi belirtir ve cümlenin yüklemi olur. Fiillerin doğru kullanımı, cümlenin anlamını ve yapısını netleştirir.

 

1. Fiil Nedir?

• Tanım: Eylem, oluş veya durum bildiren kelimelerdir. Fiiller, bir cümlede özne tarafından gerçekleştirilen iş veya hareketi ifade eder.
• Örnekler: "Koşmak," "yüzmek," "görmek," "öğrenmek," "olmak."

 

2. Fiillerin Çeşitleri:

• Eylem Fiilleri:
  • Tanım: Hareket, işlem veya davranış ifade eder.
  • Örnekler: "Koşmak," "yüzmek," "yazmak," "okumak."
  • Özellikler: Eylem fiilleri, genellikle bir nesne veya özne tarafından yapılan bir hareketi veya işi anlatır.
• Durum Fiilleri:
  • Tanım: Olay, hareket veya değişim göstermeyen, sadece durum belirten fiillerdir.
  • Örnekler: "Olmak," "bulunmak," "görünmek," "seçilmek."
  • Özellikler: Durum fiilleri, bir nesnenin ya da kişinin durumunu belirtir.
• Oluş Fiilleri:
  • Tanım: Bir olayın, değişimin ya da oluşumun gerçekleşmesini ifade eder.
  • Örnekler: "Büyümek," "değişmek," "gelişmek," "düşmek."
  • Özellikler: Oluş fiilleri, bir şeyin zaman içinde değişimini veya gelişimini belirtir.

 

3. Fiillerin Kipleri:

• Geniş Zaman (Şimdiki Zaman):
  • Tanım: Genel ve sürekli olan eylemleri ifade eder.
  • Örnekler: "Koşarım," "yüzüyorsun," "görür."
• Geçmiş Zaman:
  • Tanım: Geçmişte tamamlanmış eylemleri belirtir.
  • Örnekler: "Koştu," "yüzdü," "gördü."
• Gelecek Zaman:
  • Tanım: Gelecekte yapılacak eylemleri ifade eder.
  • Örnekler: "Koşacağım," "yüzeceksin," "görecek."
• Şart Kipi:
  • Tanım: Belirli bir şartın gerçekleşmesi durumunda yapılacak eylemi ifade eder.
  • Örnekler: "Koşarsan," "yüzersin," "görürsen."
• Emir Kipi:
  • Tanım: Emir veya talimat bildiren kip.
  • Örnekler: "Koş!," "yüz!," "gör!"

 

4. Fiillerin Çekim Ekleri:

• Zaman Ekleri: Fiilin zamanını belirtir.
  • Örnekler: "-iyor," "-di," "-ecek."
• Kişi Ekleri: Fiilin öznesine göre çekimlenir.
  • Örnekler: "-im," "-sin," "-dir."
• Olumsuzluk Ekleri: Fiilin olumsuz halini ifade eder.
  • Örnekler: "-me," "-ma."

 

 

Tablolar

Fiil Türü	Tanım	Örnekler
Eylem Fiilleri	Hareket, işlem veya davranış ifade eder	koşmak, yüzmek, yazmak
Durum Fiilleri	Sadece durum belirtir	olmak, bulunmak, görünmek
Oluş Fiilleri	Olay veya değişim belirtir	büyümek, değişmek, gelişmek

 

Kip Türü	Tanım	Örnekler
Geniş Zaman	Sürekli veya genel eylemler	koşarım, yazar
Geçmiş Zaman	Tamamlanmış eylemler	koştu, yazdı
Gelecek Zaman	Gelecekte yapılacak eylemler	koşacağım, yazacak
Şart Kipi	Şartla yapılacak eylemler	koşarsan, yazarsan
Emir Kipi	Emir veya talimat verir	koş, yaz

 

 

Hap Bilgiler

• Fiil Nedir? Fiiller, eylem, oluş veya durum bildiren kelimelerdir.
• Eylem Fiilleri: Hareket veya işlemi ifade eder.
• Durum Fiilleri: Sadece durumu belirtir.
• Oluş Fiilleri: Değişim veya gelişimi ifade eder.

 

 

Sınavda Çıkabilecek Noktalar

• Fiil türlerinin tanımları ve örnekleri.
• Fiil çekim ekleri ve kipleri.
• Fiillerin cümledeki işlevi ve kullanımı.

 

 

Örnek Sorular ve Çözümleri

1. Aşağıdaki fiillerden hangisi eylem fiilidir?
   • A) Olmak
   • B) Görünmek
   • C) Koşmak
   • D) Büyümek

Cevap: C) Koşmak.
Açıklama: "Koşmak" fiili bir hareketi ifade eder, bu nedenle eylem fiilidir.

2. Aşağıdaki cümlede hangi fiil geçmiş zaman kipindedir?
   • A) Yüzüyorum.
   • B) Koşacağız.
   • C) Gördü.
   • D) Olur.

Cevap: C) Gördü.
Açıklama: "Gördü" fiili, geçmişte tamamlanmış bir eylemi ifade eder.

3. Aşağıdaki cümlede hangi fiil gelecekte yapılacak bir eylemi ifade eder?
   • A) Koşacağım.
   • B) Yazdı.
   • C) Oluyor.
   • D) Görünür.

Cevap: A) Koşacağım.
Açıklama: "Koşacağım" fiili gelecekte yapılacak bir eylemi ifade eder.

4. Aşağıdaki fiillerden hangisi olumlu haliyle kullanılmıştır?
   • A) Koşma
   • B) Gördü
   • C) Yazmayacak
   • D) Olacak

Cevap: D) Olacak.
Açıklama: "Olacak" fiili olumlu haliyle kullanılmıştır, diğerleri olumsuz fiillerdir.